Đột quỵ não được xem là một trong những bệnh lý nguy hiểm nhất khi đứng thứ 3 về nguyên nhân gây tử vong và đứng đầu về nguyên nhân gây tàn tật. Đột quỵ não đặc biệt gia tăng mạnh và gây những hậu quả nặng nề khi thời tiết thay đổi.
Não dễ “quỵ” khi trời lạnh
Thống kê của các bệnh viện cho thấy, số bệnh nhân nhập viện vì đột quỵ vào mùa lạnh tăng từ 15% - 30% so với bình thường.
Theo GS Lê Đức Hinh, Chủ tịch Hội Thần kinh học VN, đột quỵ (tai biến mạch máu não, xuất huyết não) xảy ra khi dòng máu cung cấp lên một phần não bị đột ngột ngưng trệ hoặc khi có một mạch máu trong não bị vỡ. Lúc này, thể tích não bệnh lý tăng nhưng hộp sọ không tăng. Từ đó, hiện tượng chèn ép phần não lành và các trung khu thần kinh thực vật quan trọng làm cho chức năng mạch huyết áp, hô hấp dễ bị thương tổn khiến sự sống của người bệnh như “ngàn cân treo sợi tóc”.
Đột quỵ chịu ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố, trong đó thời tiết thay đổi, chuyển lạnh được xem là “mối nguy” khởi phát đột quỵ não. Dưới ảnh hưởng của thời tiết lạnh giá, mạch máu giảm tính đàn hồi, lòng mạch bị thu hẹp khiến lưu lượng máu đến não giảm 1/5 so với bình thường. Mặt khác, các mạch máu dễ co lại làm tăng huyết áp, tăng áp lực trong lòng mạch, khiến thành mạch máu bị tổn thương, thậm chí có thể vỡ, gây xuất huyết não hoặc hình thành cục máu đông, làm tắc mạch máu, đột quỵ đe dọa đến tính mạng.
Đặc biệt, nguy cơ đột quỵ thường tiềm ẩn ở những người cao tuổi do lưu lượng máu qua não ở người già giảm rất thấp, khả năng dự trữ chức năng không còn nhiều, nên khó thích nghi với những thay đổi thất thường của thời tiết. Bên cạnh đó, người có tiền sử cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, tiểu đường, béo phì, lạm dụng rượu bia, thuốc lá... cũng là “miếng mồi ngon” của đột quỵ.
GS Hinh cũng cho biết, một trong những nguyên nhân gây ra đột quỵ là xơ vữa động mạch. Những mảng xơ vữa làm lòng mạch hẹp dần và tắc nghẽn, ngăn cản dòng máu lên não, từ đó gây ra đột quỵ não.
Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra, gốc tự do (Free radical), sản phẩm tất yếu từ quá trình chuyển hóa của cơ thể, là tác nhân quan trọng làm hình thành mảng xơ vữa.
Gốc tự do tấn công làm tổn thương nội mạc mạch máu, khiến thành mạch không còn trơn tru, mượt mà, làm xuất hiện các mảng xơ vữa và cục huyết khối gây ra hiện tượng thiếu máu não thoáng qua, thậm chí gây tắc mạch do cục máu đông. Thời gian bị tắc càng lâu thì tế bào thần kinh tại các vùng não không được cung cấp ô xy và dưỡng chất sẽ càng trở nên suy yếu hoặc chết đi, dẫn đến cơn đột quỵ não.
Chống gốc tự do giúp mạch máu thông thoáng, não khỏe mạnh
Để phòng tránh đột quỵ trong mùa lạnh, GS Hinh khuyến cáo, chú ý giữ ấm cơ thể, ngủ trong phòng kín gió; tránh để nhiễm lạnh đột ngột khi ra khỏi chăn ấm, đi ra ngoài; không nên tắm ngay sau khi vừa ở ngoài trời nắng gắt hoặc sau vận động thể lực đổ mồ hôi nhiều. Bên cạnh đó, cần kiểm soát các yếu tố nguy cơ như huyết áp, mỡ máu, đường huyết, stress;… không lạm dụng rượu bia, giữ cân nặng hợp lý, tập thể dục thể thao thường xuyên.
Theo quan điểm thông thường, để khắc phục thiếu máu não thì phải bơm máu lên não càng nhiều càng tốt. Tuy nhiên, cách làm này có thể gây ra hiệu ứng ngược vì cục máu đông làm bít hẹp mạch máu não khiến đường đi của máu bị ứ đọng, nếu đưa máu lên nhiều sẽ làm tăng áp lực lên thành mạch, làm thành mạch có thể bị vỡ gây nguy hiểm cho não.
Do vậy, để ngăn chặn đột quỵ, việc bảo vệ thành mạch không hình thành mảng xơ vữa mới là giải pháp bền vững, an toàn. Gần đây, các nhà khoa học Mỹ đã tìm ra hoạt chất Anthocyanin, Pterostilbene có trong Blueberry (xuất xứ Bắc Mỹ) có tác dụng tiêu diệt các gốc tự do gây hại trong mạch máu, giảm hiện tượng xơ vữa và ngăn ngừa huyết khối hiệu quả. Nhờ đó khơi thông dòng máu lên não, cải thiện tình trạng thiếu máu não, ngăn ngừa đột quỵ.
Theo nghiên cứu của ĐH Montreal (Canada) hai hoạt chất Anthocyanin, Pterostilbene ưu việt hơn các hoạt chất chống gốc tự do khác vì có khả năng vượt qua hàng rào máu não, trực tiếp trung hòa các gốc tự do khiến chúng mất khả năng gây hại. Đồng thời kích hoạt các chất chống gốc tự do tự nhiên của cơ thể.
Đặc biệt, khi hoạt chất Blueberry được kết hợp với tinh chất ginkgo biloba sẽ giúp tăng cường lưu lượng máu lên não cung cấp ô xy và các dưỡng chất cho não. Qua đó vừa tăng cường bảo vệ vừa nuôi dưỡng tế bào não để não luôn khỏe mạnh.
Nguồn tin: Bình Minh (thanhnien.com.vn)
0 nhận xét:
Đăng nhận xét